Misschien krijg je wel eens complimenten, maar heb je zelf het gevoel dat je ‘doet alsof’, dat je niet écht zo goed bent als je te horen krijgt. Of dat je volgens externe normen succesvol bent, maar je je niet zo voelt. Het ‘impostors syndrome’. Ik kreeg er een vraag over van een lezer van de superblijvrijtips.
Ik denk dat het begrip impostors syndrome mensen kan troosten in het feit dat ze niet de enige zijn met dit mengsel van gedachten en gevoelens. Maar om er wat mee te doen in je persoonlijke ontwikkeling is het begrip te breed.
Dit zijn de eerste dingen die in mij opkwamen om het begrip te verdiepen en zeker geen compleet overzicht. Ik schrijf dit tijdens de lockdown, ‘s ochtends vroeg, terwijl een kind kappertje speelt met mijn haar. Ik doe ook maar wat, maar hier een paar opmerkingen.
Impostor-gevoel als oude hulpbron
Me found bravery in my bravado – Kanye West
Het geniale album My Beautiful Dark Twisted Fantasy van Kanye West gaat eigenlijk over ‘doen alsof’. Op dit album is Kanye West heel open over zijn diepe onzekerheid die hij combineert met grootheidswaanzin. Die twee gaan altijd hand in hand. Grootheidswaanzin is een manier om om te gaan met diepe onzekerheid, een overlevingsmechanisme. Dankzij het grootheidsdenken kreeg Kanye West succes, ondanks zijn onzekerheid. Deze dualiteit komt vaak voort uit vroege ervaringen met ouders die afwezig of niet beschikbaar waren (misschien iets voor een ander stuk).
Bedank dus de impostor in je want hij heeft je ver gebracht. Jouw bravado hielp je brave te zijn. Nu heb je de taak je zelfbeeld te helen: Dat je echt OK leert zijn met jezelf. En nieuwe aangrijpingspunten ontdekt die je helpen als je je niet OK voelt.
Impostor-gevoel als waarschuwing
Soms doe je alsof voor iets groters. Als ouder ben je niet altijd helemaal jezelf, want sommige dingen zijn niet geschikt voor kinderen. Op het werk ben je naar klanten anders dan naar collega’s en naar teamgenoten anders dan naar een leidinggevende of ondergeschikte. Je kan zeggen dat je een rol speelt, of je kan zeggen dat je meerdere kanten van jezelf laat zien in verschillende situaties. Dit wordt lastig als je zelf niet zo goed meer weet waarom je het doet. Sta je achter het doel waarvoor je een rol speelt? Of doe je het louter omdat het verwacht wordt? Vraag je af of je rol nog wel aansluit bij een doel waar je je in kan vinden. Onderzoek dus regelmatig wat jij wil met je leven, wat een taak is die bij je past.
Impostor-gevoel uit oude loyaliteit
Het impostor-gevoel kan ook de rol van een innerlijke criticus zijn die elke keer opduikt bij succes. Dit is iets dat typisch hoort bij een persoonlijke of familiegeschiedenis. Vraag je af aan wie je loyaal bent door niet succesvol te mogen zijn of wiens liefde je denkt te winnen door klein te blijven. Misschien kreeg je als kind alleen aandacht als je ‘zielig’ was. Of misschien heb je familieleden die jong zijn overleden, of door omstandigheden nooit hun eigen volle leven hebben kunnen leiden. Onbewust niet ten volle leven is een manier om toch bij mensen van wie je houdt te blijven. Dit soort zaken uitzoeken vraagt vaak persoonlijk werk, maar levert veel op. Ook omdat na zo’n proces de liefde naar anderen en naar jezelf veel vrijer kan stromen.
Nou, dat was het. Succes hè. Een kind trekt nu knipjes uit mijn haar en dat doet pijn.
Ontvang 2x per week tips via superblijvrij.nl/tips
